Trình bày Tờ trình của Chính phủ về việc đề nghị ban hành Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 1210/2016/UBTVQH13 về phân loại đô thị, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, sau khi được ban hành, Nghị quyết số 1210 đã trở thành công cụ quản lý quan trọng để đánh giá chất lượng đô thị; phân loại đô thị đã trở thành một trong các cơ sở để lập, điều chỉnh và thực hiện quy hoạch xây dựng đô thị; quản lý, đầu tư phát triển đô thị; xây dựng điều chỉnh cơ chế chính sách quản lý, đầu tư phát triển đô thị, thành lập đơn vị hành chính đô thị. Qua đó, đã phát huy tác dụng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, thu hút nguồn lực đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật đô thị và kiến trúc cảnh quan; diện mạo đô thị đã có nhiều thay đổi theo hướng văn minh, hiện đại.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực đạt được, một số quy định trong Nghị quyết số 1210 cũng đã bộc lộ một số hạn chế, bất cập. Theo đó, một số tiêu chí, tiêu chuẩn phân loại đô thị chưa xem xét đến đặc điểm vùng miền, yếu tố đặc thù; không còn phù hợp với điều kiện thực tiễn hoặc các quy định mới, các quy chuẩn, tiêu chuẩn chuyên ngành mới được ban hành. Chưa có quy định cụ thể để thể chế hóa các quy định, chỉ đạo của Đảng được ban hành tại các Nghị quyết số 06-NQ/TW ngày 24/01/2022 của Bộ Chính trị và các Nghị quyết khác có liên quan của Bộ Chính trị; chưa quy định việc áp dụng đánh giá phân loại đối với đô thị có tính chất đặc thù như các đô thị được định hướng phát triển bảo tồn, phát huy giá trị di sản cố đô và bản sắc văn hóa địa phương; chưa cụ thể hóa các chính sách khuyến khích phát triển đô thị xanh, đô thị thông minh, ứng phó với biến đổi khí hậu…

Bên cạnh đó, việc áp dụng quy định pháp luật còn có những điểm cần được rà soát, quy định cụ thể để thống nhất cách hiểu và áp dụng trong thực tế. Mối quan hệ giữa phân loại đô thị và công nhận đơn vị hành chính đô thị tương đương còn chưa cụ thể, đồng bộ. Trình tự thực hiện, thẩm quyền đánh giá trình độ phát triển cơ sở hạ tầng và kiến trúc, cảnh quan đô thị đối với khu vực dự kiến thành lập quận, phường cũng chưa được quy định rõ ràng. Việc kiểm tra, giám sát sau công nhận loại đô thị, theo dõi đánh giá khả năng khắc phục các tiêu chí còn yếu, còn thiếu, việc quản lý chất lượng đô thị sau sắp xếp đơn vị hành chính đô thị chưa được quy định cụ thể. Do đó, để khắc phục những hạn chế, bất cập nêu trên, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn và yêu cầu thể hóa các chủ trương, chính sách mới của Đảng và Nhà nước, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 1210 thực sự cần thiết và cấp bách.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị

Theo Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị, việc xây dựng dự thảo Nghị quyết nhằm thể chế hóa các chủ trương của Đảng và cụ thể hóa quy định của pháp luật về phân loại đô thị và mối quan hệ giữa phân loại đô thị, thành lập đơn vị hành chính đô thị và sắp xếp các đơn vị hành chính; bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, tính đồng bộ, thống nhất pháp luật về quy hoạch, phân loại đô thị, thành lập, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính. Đồng thời nâng cao vai trò, hiệu lực, hiệu quả của công tác phân loại đô thị; xác lập cơ sở cho việc đánh giá chất lượng đô thị theo các giai đoạn phát triển; tổ chức, sắp xếp và phát triển hệ thống đô thị cả nước; phản ánh đúng trình độ phát triển đô thị, đô thị hóa, làm căn cứ cho công tác quy hoạch, quản lý, hoạch định chính sách phát triển đô thị; thu hút đầu tư, nâng cao chất lượng và điều kiện sống đô thị; phân loại đơn vị hành chính; thành lập, nhập, chia, điều chỉnh địa giới hành chính đô thị.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị nêu rõ, việc sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 1210 nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật về phân loại đô thị; xây dựng, hoàn thiện bộ tiêu chí, tiêu chuẩn phân loại đô thị, quy trình, thủ tục lập thẩm định, phê duyệt đề án và các báo cáo phân loại đô thị. Cùng với đó xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm của các cơ quan Trung ương, các cấp chính quyền địa phương trong việc phân loại đô thị; kiểm tra, giám sát sau công nhận loại đô thị, theo dõi đánh giá khả năng khắc phục các tiêu chí còn yếu, còn thiếu; quản lý chất lượng đô thị sau sắp xếp đơn vị hành chính đô thị phù hợp với quy định của Luật Quy hoạch đô thị, Luật Tổ chức chính quyền địa phương và các văn bản pháp luật có liên quan còn hiệu lực thi hành.

Dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 1210/2016/UBTVQH13 gồm 02 Điều. Điều 1 sửa đổi, bổ sung 05/15 Điều của Nghị quyết số 1210, gồm các Điều 2, 9, 10, 12, 13; bổ sung mới 01 Điều (Điều 13a); bãi bỏ Điều 14; thay thế 03 Phụ lục 1, 2, 3 của Nghị quyết số 1210. Điều 2 quy định về điều khoản thi hành...

Cổng Thông tin điện tử Quốc hội sẽ tiếp tục phản ánh chi tiết nội dung Phiên họp./.